FIM - IST Logo

Müzik ve İstanbul

Ayşe Karaca
Müzik ve İstanbul

Bazı mekanların tıpkı bizler gibi ruha sahip olduğunu düşünürsek, İstanbul gibi büyülü ve tarihi şehrin birçok farklı mekanı ve farklı ruhları içinde taşıyor. Bu ruhu koruyan, oluşturan ve besleyen o mekanlarda yaşayan insanlar, yaşanılan anlar oluyor. Böylece orada yaşayanların oraya uğrayanların kişilikleri mekanla, mekan da kişilikleriyle bütünleşmiş oluyor.

Tıpkı şair Necip Fazıl’ın dediği gibi: “Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar;
Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar. ”

Mekanların ruhu somutlaştıran nerdeyse bir maddeymiş gibi elle tutulur hale getiren öğeleri ise kokusu, rengi ve en çok kalbe dokunanı sesidir.
Burada bahsi geçecek olan İstanbul’u anlatan onunla özdeşen şarkılara baktığımızda sıklıkla boğaz, deniz, mehtap, mimarisi, giyim kuşamı herşeyiyle İstanbul şarkıların içindedir.

Beyoğlu eski adıyla Pera semtinin dillere pelesenk olmuş şarkısın anmadan olmaz. “Beyoğlu’nda gezersin, gözlerini süzersin..” Eskiden Beyoğlu’na çıkmak tabiri kullanılır, Grand tuvalet beyler, alımlı ve zarif hanımlar 1930lu yıllarda Beyoğlu’nda buluşurlardı.

Üsküdar deyince aklımıza gelen, adeta semt ile özdeşmiş dinlerken ellerinde saten şemsiyeleriyle, dantelli eldivenleriyle gezinen kızların göz süzdüğünü görür gibi olduğumuz ‘Katibim’ şarkısını da unutmamak lazım. Rivayet olur ki Üsküdar’dan işine giderken faytona binen katip Aziz Bey’e yazılmıştır bu şarkı. Beyefendiliği, boyu posu, giyimiyle nam salan katibi sabahları faytona binerken mahalledeki hanımlar izlemek için pencerelere koşarlarmış. O dönemki hanımların hayalleri ‘katip gibi bir bey ile evlenmek’ süslermiş.
Ssu Üsküdar şarkısının Müziğin evrensel olduğunun bir kanıtı olarak farklı ülke ve coğrafyalarda söz yazılan bir beste olduğunu biliyor muydunuz? Merak edenler buradan farklı versiyonlarını dinleyebilirler:

80li yıllardan günümüze Emel Sayın’ın sesiyle bütünleşmiş aşığının sevdiği kıza ‘ Kız sen İstanbul’un neresindensin?’ Diye sorduğu İstanbul güzellemeleriyle dolu şarkıda adeta şehri adım adım geziyoruz. 21 semtinin sayıldığı şarkı İstanbul’un repertuarında yerini koruyor.